راهنمای تامین مواد مصرفی جوش

 

سفارش خرید مواد مصرفی مانند الکترود E308L، E7018، E6013 یا E316L کار پیچیده ای نیست؛ ولی اگر مشخصات فنی پروژه (Specification) الزامات خاصی برای مواد مصرفی جوش نظیر خواص مکانیکی، نوع گواهی مورد نیاز، عدد فریت، عملیات حرارتی بعد از جوشکاری (PWHT)، و ... مشخص کرده باشد، در اینصورت سفارش خرید الکترود به سادگی قابل انجام نیست و ممکن است به دلیل مبهم بودن سفارش، الزامات مشخصات فنی پروژه تامین نشود. تنها ارائه کد الکترود یا سیم جوش تمام خواص را بیان نمیکند. برای جلوگیری از مغایرت در خرید و تامین مواد مصرفی جوش، جامعه جوشکاری آمریکا (AWS) استانداردی ارائه داده است که در آن نکات و جزئیات سفارش خرید مواد مصرفی جوش پیش بینی شده است. در اینجا به خلاصه ای از این استاندارد اشاره خواهد شد. امید است اطلاعاتی ذیل مفید واقع شود. ضمنا این مقاله صرفا جنبه آموزشی داشته و هیچگاه جایگزین استفاده از استاندارد نخواهد شد.

نشریه Filler Metal Procurement Guideline به منظور راهنمایی برای سفارش و خرید دقیق مواد مصرفی جوش برای اولین بار در سال 1978 توسط کمیته فلز پرکننده AWS ارائه شد که بین سال های 1987 تا 2013 مورد بازنویسی و ویرایش قرار گرفت. تا قبل از این در استاندارد AWS تست های قابل انجام در صورت نیاز و به هزینه مشتری ممکن بود و برنامه ای مبنی بر اجرای آزمون بر اساس شماره تولید (Lot No) وجود نداشت. در اواخر دهه 70 کمیته تخصصی AWS به این نتیجه رسید که تولید کننده باید سیستم تضمین کیفیت داشته باشد. به گفته یکی از اعضای AWS، حتی نیمی از اعضای AWS و تعداد زیادی از سازندگان در کشور پیشرفته و صنعتی ایالات متحده از وجود چنین استانداردی مطلع نیستند.

استفاده از روش سفارش خرید که در این نشریه ارائه شده است، مانع از بروز اشتباه در مشخصات فنی مواد خریداری شده، آزمون های مورد نیاز و گواهی های لازم خواهد شد. توسط این راهنما جزئیات کاربردی محصول به صورت کامل با اصطلاحات استاندارد در سفارش خرید آورده خواهد شد. بدین وسیله از تاخیر در شرح مواد مصرفی و آزمون های لازم نیز جلوگیری به عمل خواهد آمد.

این نشریه به همراه سایر مشخصات فنی فلزات پرکننده روشی یکسان و منسجم برای بیان جزئیات در سفارش خرید مواد مصرفی جوش ارائه میدهد. این جزئیات عبارتند از:

- شماره رده الکترود (که از مشخصات فنی AWS انتخاب میشود)

- شماره رده بهر (Lot No) تولید الکترود (از بخش 5 راهنمای A5/01)

- سطح تست (Level of Test) از جدول 1 بخش 6 راهنما


به عنوان مثال، برای ایجاد اتصال خط انتقال ماده ای خورنده، الکترود E308L/15 پیشنهاد شده است. همچنین در مشخصات فنی قرارداد قید شده است که عدد فریت (FN) فلز جوش باید بین 5 تا 9 باشد. در اکثر موارد هنگام سفارش خرید، تنها به کد الکترود بسنده میشود و تامین کننده هم الکترود مورد نظر را تهیه میکند؛ همچنین به درخواست سفارش دهنده، گواهی (Certificate) نیز ارائه میشود. در اینجا الکترودی خریداری میشود که کربن آن زیر 0/04 درصد است و یک گواهی همراه آن وجود دارد که نشان میدهد مطابق با AWS A5/4 این محصول استاندارد است. چنین گواهی هایی الزاما بیانگر این نیست که تمام بهرهای تولیدی مورد آزمون قرار گرفته اند؛ بنابر این قطعیتی در انجام آزمون روی الکترود مورد نظر وجود ندارد. آیا این بهری که الکترود متعلق به آن است عدد فریت مورد نظر را دارد؟ آیا الکترود خریداری شده (که گواهی معتبر از سازنده دارد) واقعا مشخصات فنی پروژه را محقق میکند؟

AWS A5/01 این عدم قطعیت را از بین میبرد. با استفاده از جدول 2 استاندارد برنامه تست H و رده بهر (Lot class) قسمت C1 را انتخاب میکنیم. ممکن است هنگام اجرای WPS به عدد فریت مورد نظر مشخصات فنی قرارداد دست پیدا نکنیم؛ بنابر این باید برنامه تست به سطح K که سختگیرانه تر است تغییر یابد. این تغییر سطح باعث میشود WPS انجام شده توسط کارخانه به وسیله WPS انجام شده توسط سفارش دهنده تایید شود. در این صورت عدد فریت دیگر یک پیشبینی آماری نیست و از قابلیت اعتماد بیشتری برخوردار خواهد بود.

استفاده از راهنمای A5/01 بسیار ساده است و تمام معیارهای تست هایی که روی بهر تولید باید انجام شود ارائه شده است. توجه به این نکته ضروری است که رعایت همه معیارها مد نظر نیست؛ بلکه معیارها را تا آنجا رعایت میکنیم که مشخصات مورد نظر تایید گردد و محصول متمایز شود. شرکت تولید کننده باید حداقل دارای نظام مدیریت تضمین کیفیت باشد و محصولات آن را بتوان ردیابی کرد. با استفاده از کد بهر تولید مشخص میشود که هر الکترود دارای چه مشخصاتی است.

در انتهای A5/01 ضمیمه ای وجود دارد که راهنمای استفاده از آن است. استفاده از فرم های پیشنهادی و همچنین توجه به تعاریف و اصطلاحات کمک زیادی به اطمینان در خرید خواهد کرد و حداقل موارد را در ابهام (شانس) باقی میگذارد. استفاده از A5/01 به سفارش دهنده کمک میکند که دقت تصمیم فنی خود را اقزایش دهد، تامین کننده را ملزم میسازد که جزئیات محصول را مشخص کند و همچنین در تامین محصولاتی که کد AWS را ندارند دقت و کنترل لازم را اعمال میکند.


تعیین مشخصات دقیق مواد با رده G

 

در اکثر پروژه ها، وقتی با محصولات با رده G روبرو میشویم، باید نگران آن باشیم که از تامین کننده چه چیزی را دریافت میکنیم. به عنوان مثال اگر E7018G را سفارش دهید، تامین کننده میتواند الکترودهای استاندارد زیادی را با این مشخصات به همراه گواهی معتبر تولید و تحویل دهد. به وسیله A5/01 سفارش دهنده میتواند آنچه را که نیاز است به دقت تعیین کند. بنابر این در چنین مواردی کد AWS الکترود برای تامین آن کفایت نمیکند؛ پس با استفاده از راهنمای A5/01 سفارش با دقت بیشتری تدوین میشود. در جدول زیر اطلاعاتی از کد ASME SEC II Part c ارائه شده است. در بند دوم جدول، الکترودهای رده G را مشاهده میکنید. با توجه به اطلاعات این گروه از الکترودها، بدیهی است که سازنده میتواند در بازه گسترده ای اقدام به تولید یک کد مشخص نماید. پس قبل از سفارش، توافق بین سفارش دهنده و تامین کننده ضروری است.

part c


با توجه به اینکه A5/01 توسط AWS/ANSI پذیرفته شده و همچنین ASME با کد SFA 5/01 آن را ارائه داده است، زبان مشترکی بین تامین کنندگان فلزات پرکننده در سرتاسر دنیا به وجود آمده است. با استفاده از فرم های این راهنما در هنگام سفارش، از خواص مورد نیاز مشخصات فنی قرارداد بین تامین کننده، سفارش دهنده و سازنده برداشت یکسانی میشود.